Het jaar 2011 nadert zijn einde. Tijd om terug te kijken. Het economische tij zit niet mee, dus snijden 'we' massaal in cultuur, onderwijs en zorg. Primaire levensbehoeften voor ieder mens én voor werelverbeteraars. Ik denk hierbij ook terug aan Václav Havel (1936-2011), de zo kort geleden overleden oud president, dissident, politicus en schrijver van Tjecho-Slovakije en het latere Tsjechië. Afgelopen zomer werd ik getroffen door het volgende citaat van hem:
“Hoop is het vermogen om ergens voor te werken omdat het goed is, niet omdat het kans van slagen heeft. Hoop is beslist niet hetzelfde als optimisme. Het is niet de overtuiging dat iets goed zal aflopen, maar de zekerheid dat iets ertoe doet ongeacht de afloop. Het is hoop, meer dan wat dan ook, die ons de kracht geeft om te leven en voortdurend nieuwe dingen uit te proberen, zelfs in omstandigheden die hopeloos lijken” (uit: Disturbing the peace, 1986)
Het zal geen toeval zijn dat deze woorden mij aanspreken, omdat mijn naam Nadjèzjda is, hetgeen in het Russisch 'hoop' betekent. En dus blijf ik mij, in het klein, hard maken voor cultuur, onderwijs en zorg, ook al zijn de politieke en maatschappelijke omstandigheden hiervoor zorgelijk. Ik wens iedereen dan ook een hoopvol 2012 toe!
De klassieke muziek sector heeft het zwaar te verduren. Wordt de muziekkeuze van de huidige generatie bepaald door programma's als TVOH, X-factor en Idols? Roeien de klassieke muziekliefhebbers tegen de stroom in en sterven zij langzaam uit? Behoor ik tot de hele kleine groep mensen die niet zonder kan, terwijl de grootste groep het slechts verdraagt of zelfs toondoof is? Benjamin Zander gelooft hier niet in. Hij stelt dat klassieke muziek van alle tijden is en voor alle mensen. Hoe bewegen wij wanneer wij beseffen dat slechts 3% van de mensen van klassieke muziek houdt en er misschien nog maar 3% bij te winnen is. En hoe ZOUDEN wij bewegen wij wanneer we denken dat IEDEREEN van klassieke muziek houdt (alleen weten ze dat nog niet...) Smile. Eyebrow up.
Ik zag vandaag de documentaire Janine (2010) over 'onze' wereldberoemde violiste Janine Jansen. Ontwapenend prachtig spel en een bijzonder portret van een heel bijzonder mens. Nog zo jong en al zo volwassen...Een intense documentaire. Opnieuw kun je stellen dat sommige mensen een gave hebben die niet te beredeneren is, maar zoveel mensen raakt omdat de muziek recht uit het hart komt. Daar kan techniek alleen niet tegen op. En hoe ingewikkeld is de opdracht voor een topmusicus om die muziek te willen delen met zoveel anderen en daarmee tegelijkertijd overgeleverd te zijn aan allerlei comerciële randvoorwaarden om dit mogelijk te maken. Geven of ook krijgen? Ik hoop van harte dat we nog vele jaren van haar spel mogen genieten!
Alleen uit leed wordt Kunst geboren Zegt mijn zanglerares, juffrouw Bep Ja, uit leed wordt Kunst geboren En aan mijn stem is duidelijk te horen
Dat ik nog niet genoeg geleden heb
"Kijk naar Beethoven", zegt ze, "die was doof"
"Kijk naar Handel", zegt ze, "die had ischias"
"Kijk naar Mozart", zegt ze, "die ook zielig was
En Bach had veertien kinderen aan z'n hoofd"
"En daarom", zegt juffrouw Bep, mijn lerares, tegen mij
"En daarom krijg jij nooit de solopartij
Want het kleinste kind kan begrijpen
Dat je stem door het verdriet moet rijpen"
Nou, daar zit ik dan, aangezien ik niet weet:
Hoe kom ik aan leed, hoe kom ik aan leed
Mijn gezin is kerngezond
Tot m'n goudvis toe en m'n herdershond
Ik heb geen honger
Integendeel
Het gebak zit mij tot boven in de keel
En geen enk'le ramp
En geen kolendamp
En geen ongeval met de olielamp
En mijn dochter is geen slet
En niet gek
En niet scheel
En mijn zoon is normaal
En niet homoseksueel
Af en toe
Sla ik hard
Met mijn hoofd op het klavier
En ik gil van de pijn
Maar het helpt geen zier
Want het gaat meer om een innerlijke pijn
En dat schijnt voor mij niet weggelegd te zijn
Ja, een verre nicht is gestikt in een bonbon
Maar dat gaf mij nauwelijks verlichting
Als mijn man eens werd getroffen door een vallend stuk beton
Nou, dan was ik al een eindje in de richting
Maar dat is mij niet beschoren
En dat is aan mijn stem te horen
Zegt juffrouw Bep, juffrouw Bep
Alleen uit leed wordt Kunst geboren
Maar toen, op een dag
Op een vreselijke dag
Sloeg het noodlot toe
Als een donderslag
Mijn zanglerares, juffrouw Bep
Aan wie ik o zo veel te danken heb
Kreeg een complicatie aan haar been
En ging kalm en vredig van ons heen
Niemand heeft beseft, wat dat was voor mij
Noodgedwongen zing ik zelf de solopartij
Wat een leed, wat een leed, wat een leed was dat
Maar 't heeft wel onmiddellijk effect gehad
Want gelouterd door verdriet
Zing ik elke avond moedig mijn lied
't Is aan mijn stem te horen:
Alleen uit leed wordt Kunst geboren
Wat een prachtig gedicht van Annie M.G. Schmidt. Ik moest eraan denken bij het zien van een van mijn lievelingsfilms: 'As it is in heaven' van Kay Pollak (2004) waarin de alledaagse menselijke emoties 'kunst met de kleine k' verknopen met 'kunst met de grote K'. De passie waarmee samen muziek gemaakt wordt en wordt beleefd leidt tot een hele nieuwe ervaring...voor beide partijen! Een absolute aanrader.
Het is geen toeval dat Lisette Peulen en uitgever Piramidions de elfde van de elfde uitkozen voor de presentatie van haar boek "Leven en werken in verbondenheid, onderweg in organisaties van de nieuwe wereld'.
In dit boek geeft Lisette Peulen hoopvolle voorbeelden uit haar eigen zoektocht als organisatiedeskundige. Daarnaast toont zij aan met nieuwe wetenschappelijke inzichten waartoe een bewust geworden mens, team, organisatie in staat is, indien we 'leven en werken in verbondenheid'. Het boek roept op het heft in eigen hand te nemen, want, zo schrijft ze, 'de werkelijke verandering komt voort uit elk mens, op elke positie, die zijn verantwoording neemt voor een liefdevolle, waarden-volle organisatie'. Niet om de wereld te redden, maar eenvoudig omdat dit onze fundamentele natuur is.
dr. Herman Wijffels schrijft over dit boek: "Leven en werken in verbondenheid is niet alleen een maatschappelijke noodzaak, het is in toenemende mate een voorwaarde voor winstgevendheid en continuïteit. Dit is een boek over wat ondernemen in deze tijd inhoudt"
Lisette Peulen (1961) is organisatiekundige, trainer persoonlijke ontwikkeling en dichteres. Ze leeft en werkt in Limburg. Ze ontwikkelde o.a. het concept 'De ronde tafel organisatie' en 'Gedanste Gedichten'. http://www.lisettepeulen.com/
A.s. zondag 13 november om 11 uur is alweer de 3e Cultuurfrühshoppen in Centre Ceramique. Via 2018 presenteert aan Tout Maastricht (es geer tied höbst) achtergrondinformatie, enkele bijzondere lopende projecten en natuurlijk mooie muziek uit de wondere wereld van Maastricht Culturele Hoofdstad.
Het cultuurparticipatie programma Tout Maastricht 2011-2014 presenteert deze keer:
Marijk Greweldinger (Het Brede Spoor) en Frank Renckens (peuterspeelzaal Poesjenel) presenteren het project “Get Lekkers”. Dit project is ontwikkeld voor peuterspeelzalen en de groepen 1 en 2 van het basisonderwijs in Maastricht. Door kinderen te laten spelen en genieten van al het moois dat de taal van het woord, de muziek, de beweging en het beeld biedt vullen ze een denkbeeldige rugzak met verschillende kunstproducten, repertoire en ervaringen.
En verder presenteren Geerte Courtens (Trajekt) en Huub Adriaens (zanger) het project “Geheugenkoor” . Dit project richt zich o.a. op het versterken van het contact en de communicatie tussen dementerende ouderen en hun familie en het behoud van Maastrichts erfgoed in de vorm van oude liedjes en versjes en overdracht van deze liedjes aan de jongere generaties.
Overige gasten van VIA2018 op deze zondagochtend zijn:
Hans Mommaas van de Universiteit van Tilburg geeft zijn visie over grensoverschrijdende samenwerking.
Presentatie van de winnende compositie voor de VIA2018 klank en interviews met de 17-jarige Rick van Veldhuizen (winnaar VIA2018 klank) en Anne Marie Muysken (voorzitter CoMA Maastricht). http://www.youtube.com/watch?v=S-lfZjbx38k&feature=share
Anya Niewierra (VVV Zuid Limburg) en Harry Beaumont (Hotel Beaumont) over toerisme in de Euregio.
Met muzikale medewerking van:
De band TwoGether
Huub Adriaens zingt een oud Maastrichts lied waarbij hij zichzelf begeleidt op gitaar
Een demonstratie van de kinderen van peuterspeelzaal Poesjenel, o.l.v. Edward Berden.
De presentatie is deze keer in handen van Peggy Olislaegers, directeur Nederlandse Dansdagen.
Het cultuurfrühschoppen vindt maandelijks plaats op de zondagochtend.
In 2011 op de volgende data: 18 september, 16 oktober, 13 november, 18 december.
In 2012 op de volgende data: 15 januari, 12 februari, 11 maart, 15 april, 20 mei.
Aanvang: 11.00 uur
Einde: 12.45 uur
Locatie: Centre Ceramique
Eindelijk, het is zover. CoMA Maastricht beleeft vanavond haar première! Een heel mooi initiatief om hedendaagse muziek in Nederland bij amateurs onder de aandacht te brengen. Zeer gerenomeerde docenten en uitvoerenden komen naar Maastricht en zullen zich met de deelnemers storten in een samenspeelweekend vol workshops, debat, concerten en een compositiewedstrijd die uitmondt in de VIA2018 klank. En ik heb de kans om er bij te zijn, maar jij ook! Kijk voor informatie over het programma op de website http://www.comamaastricht.nl/.
Over de achtergrond van het CoMa samenspeelweekend staat het volgende op hun website geschreven:
Hedendaagse muziek spelen: een ontdekkingsreis
Het is jammer dat amateurmusici zich zo weinig met hedendaagse muziek bezighouden, want die is ontzettend leuk en spannend om te spelen, vindt Anne Marie Muysken. Zelf speelt ze althobo in ensemble RAAK, dat veel hedendaagse muziekstukken programmeert. Muysken: 'Ik denk niet dat amateurs deze muziek weinig spelen omdat ze moeilijk zou zijn, klassieke muziek is ook moeilijk. Het is meer de onbekendheid ermee. De moeilijkheid zit hem in de klank, de harmoniën klinken vreemd. Musici denken dan: klopt het wel? Maar het klopt, en dat moet je lere'n. Dit proces hopen we met het weekend op gang te brengen. Nu denken ensembles vaak: o nee, hedendaagse muziek, daar hebben we niets mee. Maar geeft het een kans, verdiep je erin. Wie weet wat je allemaal ontdekt. En ervaar wat je jezelf onthoudt als je er niets mee doet.'
Muysken herinnert zich nog goed hoe zij zelf reageerde toen ze voor het eerst hedendaagse muziek ging spelen. 'Ik wist niet wat me overkwam. De samenklank, het ritme, alles was totaal nieuw voor me. Eerst schrok ik. Kan ik dit wel? gelukkig zat ik naast mensen met meer ervaring met hedendaagse muziek. Ik merkte dat je ontzettend veel leert, erin groeit. Het was een openbaring.' Haar ensemble speelde Symphonie of Wind Instruments van Stravinsky, een stuk dat je eigenlijk al niet meer hedendaags kunt noemen, omdat het bijna honderd jaar oud is - uit 1920. Maar het markeerde wel een nieuwe ontwikkeling. 'Het mafste stuk dat ik ooit heb gespeeld was van Willem Breuker, Thuiskomst. Het verhaal erbij alleen al. Iemand komt na een aantal jaren gevangenisstraf thuis. Hij staat voor zijn huis met zijn huissleutels in de hand en denkt: welke was het ook alweer. Er zitten heel jazzy delen in. Bizar stuk. En Intégrales van Edgar Varèse! Als je dat voor de eerste keer hoort, vraag je je af: wat is dit?' Voor Muysken is hedendaagse muziek spelen telkens opnieuw een ontdekkingsreis. En dat geldt ook voor de luisteraars: 'Mensen vinden het niet meteen heel mooi, maar wel boeiend.'
KlankkeurslijfLeo Samama denkt dat we met onze luistercultuur nogal in het verleden leven doordat muziek in het onderwijs op een verkeerde manier aandacht krijgt. 'Kinderen kun je meenemen naar elk concert voor moderne muziek. Ze zijn gefascineerd. Ze zijn gefascineerd door alles wat geluid maakt. Op school wordt dat eruit gemept. Leerkrachten pakken een gitaar, spelen drie akkoorden en zingen een simpel liedje à la kabouter Plop. 'volgens Samama groeien we op in een klankkeurslijf dat de nieuwsgierigheid naar het onbekende in de muziek wegneemt. 'Zo is dat situatie ontstaan dat in het algemeen muziek van de twintigste eeuw - en zeker van na 1945 - voor amateurs een brug te ver is.'
In het Nederlandse muziekleven is namelijk iets eigenaardigs aan de hand. Niet alleen spelen amateursensembles nauwelijks hedendaagse muziek, Nederlandse componisten van nu schrijven ook nog eens weinig voor amateurs. In de literatuur, de beeldende kunst, de podiumkunsten, en de jazz- en popmuziek is dat compleet anders. Als dat zo blijft, verliest de hedendaagse muziek in Nederland haar voedingsbodem. Daar moet nodig wat aan gebeuren, vinden zowel Muysken als Samama. Vandaar dat beiden meewerken aan het Samenspeelweekend Hedendaagse Muziek voor Amateurs. Met een debat, een compositiewedstrijd, concerten met wereldpremières, en workshops waaraan ensembles, koren en individuele amateurmusici van alle niveaus kunnen deelnemen. Zij hopen hiermee een nieuwe impuls te geven aan het Nederlandse muziekleven.
Hoge uitvoeringskostenAnne Marie Muysen merkt dat het voor haar ensemble moeilijk is om hedendaagse muziek te vinden. Als ze wat hebben gevonden, moeten de partituren worden gehuurd en kost het klauwen met geld om de muziek uit te voeren. Dat laatste komt door de manier waarop de auteursrechten in rekening worden gebracht, vertelt Samama. 'In Nederland is een vervelende situatie ontstaan doordat één tussenorganisatie (Albersen) de rechten beheert over alle hedendaagse muziekstukken. Kennelijk heeft men daar niet door, nog steeds niet na al die jaren, dat je amateurensembles met zoveel mogelijk coulance moet benaderen. Als die een compositieopdracht geven worden ze vaak met ongelooflijke kosten opgezadeld, en als ze twintigste-eeuwse muziek willen spelen, krijgen ze een forse rekening toegestuurd. Eerlijk gezegd, daar is niemand bij gebaat', aldus Samama, die overigens hoopt dat de directeur van Albersen naar het debat komt.
Volgens Anne Marie Muysken hebben veel componisten hun muziek op de plank liggen, waardoor ze moeilijk te vinden is. Het lijkt een typisch Nederlands probleem. De Engelse CoMA heeft bijvoorbeeld een online database met moderne muziek. Een ware snoepwinkel voor gezelschappen als RAAK. 'Toen we dat zagen, dachten we: Wauw, dat moeten we hier ook hebbe'n', vertelt Muysken, die voorzitter is van de stichting Contemporaine Muziek voor Amateurs. Het is een van de zaken die zij in het weekend onder de aandacht wil brengen.
CultuuromslagLeo Samama, die zelf componeert, ook voor amateurs, ziet zijn vakgenoten te veel blijven steken in een romantisch beeld van hun vak. Er is een cultuuromslag nodig. 'Het probleem is natuurlijk dat wij het liefst schrijven voor de allerbeste ensembles, die spelen op het allerhoogste niveau. Er is geen groter ideaal dan voor het Concertgebouworkest, het Asko|Schönberg, of een verschrikkelijk goed en wereldberoemd strijkkwartet te schrijven.' Volgens Samama komt dat door het romantische idee van l'art pour l'art uit de negentiende eeuw. 'Het idee dat de kunstenaar alleen maar kunst zou moeten componeren voor de eeuwigheid en de toekomst is natuurlijk klinkklare onzin. Want de eeuwigheid en de toekomst, die bestaan niet voor jou. Die bestaan hooguit voor je nazaten.' Componisten moeten zijns inziens veel praktischer zijn: schrijven voor de eigen gemeenschap, vrienden en collega's, voor de dingen waar om wordt gevraagd, en dus zeker ook voor amateurs. 'De toegevoegde waarde daarvan is dat je iets kunt schrijven waarvan iedereen zegt: maar dat willen wij ook.'
Wat componisten er ook van weerhoudt om voor amateurs te schrijven, is dat zij vrezen te moeten inleveren op de complexiteit van hun stukken. Het is een typisch Nederlandse ideefixe uit de jaren vijftig tot en met zeventig dat een stuk pas goed is als het complex is, vindt Samama. Nederlandse componisten gaven niet het goede voorbeeld, terwijl Benjamin Britten en Peter Maxwell Davies zich in de jaren vijftig intensief hebben ingezet voor schoolmuziek, jeugdorkesten en amateurmusici. 'Zij vonden het geen enkel probleem om ook voor hen te componeren. En ze behoren tot de belangrijkste Engelse componisten. Stel je voor dat Louis Andriessen, Peter Schat en Jan van Vlijmen intensief zouden hebben gecomponeerd voor amateurs, dan zou de wereld er in die sector anders uitzien.
Maar ze deden dat niet.' Men vond het beneden zijn stand om een knieval te doen ten aanzien van de componeertechniek, denkt Samama. 'Er moet een cultuuromslag plaatsvinden op alle niveaus. Zodat duidelijk wordt dat de complexiteit van muziek geen enkele garantie biedt voor kwaliteit.'
InktlodderOok onder componisten speelt onbekendheid een rol; in dit geval onbekendheid met wat amateurs kunnen en willen. Volgens Samama is er heel veel mogelijk met amateurs, zelfs complexe muziek uitvoeren. 'Maar soms moet je het anders opschrijven. Je moet er goed over nadenken hoe een musicus tegen zijn partij aankijkt. Als hij op de zevende tel van een septool ploep! moet doen, vervolgens drie tellen moet wachten en dan op de tweede tel van een triool weer ploep!, dan redt hij dat niet. Als je het op een andere manier noteert, krijg je het wel voor elkaar.' Als tiener zag Samama een gedetailleerde, complexe partituur, waar bij het slagwerk middenin een gigantische klodder inkt met allemaal uitwaaiers stond. De partituur was verder exact uitgeschreven. Hij vroeg de componist waarom dat slagwerk niet was uitgewerkt. Die zei: 'Het heeft helemaal geen zin om dat exact uit te schrijvewn, want ik wil alleen maar dat die slagwerkers bij elkaar zoveel herrie maken, dat het klinkt alsof het dak er vanaf gaat. Als ik dat uitschrijf zitten ze zich alleen maar rot te tellen; als ze die klodder zien en ik zeg "speel dat maar", krijg ik precies het goede effect.'
Componeren voor amateurs vereist dus bepaalde vaardigheden; die worden in Nederland niet onderwezen, maar in Engeland wel. Muysken: 'Docenten compositie leren daar hun studenten composities te maken voor amateurs. Er zijn amateurensembles die dienen als oefenmateriaal. Beginnende componisten kunnen kijken hoe amateurs hun muziekstukken oppakken. Wij wlllen dat het hier ook zo gaat.' CoMa gaat mogelijk workshops organiseren waarin componisten en amateurensembles samenwerken. Muysken verwacht dat daaruit veel speelbare interessante nieuwe muziek kan ontstaan.
SamenwerkenHelemaal ideaal is het als componisten en orkestleden samenwerken. De componist schrijft een stuk voor ze, praat erover, repeteert met ze en past waar nodig de muziek aan. Dan onstaat de mooiste band, vertelt Samama, die dat af en toe ziet gebeuren. 'Ik ben in september aanwezig bij de presentatie van een nieuwe koorcyclus die Andries van Rossem uit Arnhem heeft geschreven voor de Veluwse Cantorij, een amateurensemble. Daar heeft hij een prachtig Hooglied voor geschreven, en dat zal ik bij het publiek inleiden. Dus het kan wel degelijk. Ik ben helemaal niet pessimistisch, maar ik vind wel dat we in Nederland een flinke inhaalslag te maken hebben, zodat ook de beste componisten en de vele enthousiaste amateurmusici meer met elkaar samenwerken.'
De ingezonden compositie mocht niet moeilijker zijn dan de Symphonies of Wind Instruments van Stravinsky, vertelt Peter Greve. 'Dat is helemaal geen gemakkelijk werk, zeker niet voor amateurs, dus met die bovengrens kun je veel kanten op.' Een andere voorwaarde was dat het werk niet eerder gepubliceerd mocht zijn. 'Ik had nog een recent werk op de plank dat ooit bedoeld was voor een koperensemble, dat na de voltooiing van het werk uiteen ging. Omdat de oorspronkelijke bezetting nogal speciaal was heb ik het stuk bewerkt voor dubbelblaaskwintet vergde wel wat aanpassingen. De fluit komt veel hoger dan de gebruikelijke C- en Bestrompetten, en aan de onderkant moest er een basisinstrument bij, want de oorspronkelijk voorgeschreven bastuba gaat dieper dan de fagot. De nieuwe baspartij kan op een contrafagot, contrabas of bastuba gespeeld worden. Het werk berust vooral op spelen met thema's, motieven, ritmes en samenklanken tussen instrumenten en instrumentengroepen. Het is denk ik voor een amateurensemble goed te behappen, maar ook professionele ensemble kunnen er met plezier aan werken.'
Waarom koos hij niet voor strijkers, een toch ook heel gangbare bezetting? Greve: 'Ik heb ook vanwege mijn achtergrond als trompettist de meeste affiniteit met blazers. Bij amateurstrijkers duurt het lang voordat het echt gaat klinken, terwijl amateurblazers al vrij snel op een aardig niveau kunnen spelen. Daarom kies ik eerder voor blazers, ook omdat ik bij het componeren graag gebruik maak van speciale klankcombinaties. Met dubbelblaaskwintet kun je dan veel kanten uit.'
Pijper als voorbeeld Greve werd pas na zijn pensioen fulltime componist. Tien jaar geleden richtte hij als zzp'er een eigen muziekbedrijf op. Daarmee kwam zijn droom uit, lang nadat hij als kind al wist dat hij compinist wilde worden. Dat hij daar niet voor koos hing samen met de onzekere situatie na de oorlog. Hem werd aangeraden chemie te studeren en muziek ernaast te doen. 'Daardoor heb ik wel een paar jaar langer over mijn studie chemie gedaan. Ik had pianoles van Léon Orthel, later directieles van Willem Frederik Bon, en ik leerde de theorie uit boeken en door partituren te bestuderen. Achteraf had ik graag les gehad van Willem Pijper, met wie ik veel verwantschap voel. Mede door diens vroegtijdig overlijden in 1947 is het daar nooit van gekomen. Zijn werk heb ik bij het componeren steeds voor ogen: dat is kort, bondig, maar ook geëmotioneerd. Pijper springt er voor mij echt uit, al vind ik de muziek van Orthel ook mooi om te spelen.
Na de oorlog is de muziek zo divers geworden, dat het moeilijk werd het overzicht te bewaren. Ik vond de seri:ele muziek wel interessant, maar dat was toch niet wat ik wilde. Componisten als Boulez schreven mooie dingen, maar de muziek werd zo complex - een soort mandarijnentaal - dat ze door een steeds kleinere groep mensen werd begrepen en geapprecieerd. Tegen het einde van de vorige eeuw werd het allemaal open gegooid, je kon weer een reine drieklank schrijven. Toen wist ik eindelijk wat ik schrijven wilde; ik beschikte inmiddels ook over de nodige basiskennis en ervaring om dat tot een goed einde te kunnen brengen. Dat viel wonderbaarlijk samen met mijn pensionering. De cirkel is nu echt rond.'
In 2 weken tijd heb ik twee bijzondere uitvoeringen beleefd die mij beiden, elk op eigen wijze, hebben geraakt. Op 14 oktober woonde ik in het Muziekgebouw aan het IJ in Amsterdam het programma "Een zaak van leven en dood" bij. Een prachtig samengesteld romantisch programma met werken van Mendelssohn, Brahms, Rheinberger en Janacek. Op lichtvoetige wijze, sprankelend en met een prachtige warme koorklank vertolkt door Capella Amsterdam o.l.v. een 'dansende' Daniel Reuss, begeleid door het Ives Ensemble en Gerard Bouwhuis. Zó is zingen verheven tot de meest ultieme uiting waar emotie en kunst één zijn, zoals ook leven en dood bij elkaar horen. Nog slechts 1 maal te horen: op vrijdag 4 november 2011 in de Pieterskerk in Utrecht. http://cappellaadam.wordpress.com/
Nu ben ik wel gewend aan het selecte publiek dat a capella muziek aantrekt, maar ik vind een halfvolle zaal in Amsterdam (notabene de thuisbasis van dit gerenomeerde kamerkoor) toch wel een zorgwekkende ontwikkeling en hoop dat dit in Vlissingen beter was en in Utrecht overtroffen wordt. Tegen beter weten in?
Had iedere zangliefhebber op 14 oktober dan soms wat anders te doen? Of was dit niet 'your cup of tea'? Of heeft het te maken met het nieuwe cultuurbeleid? Als volle zalen het criterium wordt voor subsidieverstrekking, dan heeft zelfs een gezelschap als Capella Amsterdam nog heel wat vrienden nodig om dit soort prachtige muziek te kunnen blijven uitvoeren en weten we over 100 jaar niet meer wie Rheinberger is! Alhoewel...zelfs met zijn 771 jaar jong schijnt deze al een Facebook profiel te hebben, dus er is nog hoop! http://www.youtube.com/watch?v=9Fn0wQwsKmE&noredirect=1
Van een halfvolle zaal was afgelopen weekend niets te merken bij het full house van de musical "Soldaat van Oranje". Entreeprijzen die € 50,- hoger lagen dan bij Capella Amsterdam, heel veel technisch vernuft, en naar mijn beleving vocaal gezien geen vergelijking! En toch kon ook deze vorm van kunstuiting mij boeien. Ook hier was het thema 'een zaak van leven en dood'. En 'wat kies jij in tijd van oorlog?' Het historisch perspectief van het verhaal van toen brengt de toeschouwer naar de keuzes waar wij vandaag de dag, op een andere manier, ook soms mee te maken hebben. Mooi bruggetje...
En daarnaast was het natuurlijk genieten van de bijzondere ontwikkeling op het gebied van de techniek in musicals. Zo begon ik 'eenvoudig' met A chorus line en 42nd Street, zag ik daarna het draaiend toneel bij Cats, de helicopter bij miss Saigon, een vliegende Tarzan en nu een draaiende theaterzaal met golvende Noordzee op toneel!
Maar de mens blijft mens, en ik houd geloof ik het meest van puur...
Limburg heeft weer een eigen jeugd symfonie orkest: het Amikejo. De doelstelling van het Amikejo is om jonge musici in de leeftijdscategorie 14 tot 23 jaar, afkomstig uit de Euregio Maas-Rijn samen te laten musiceren in een volwaardig symfonieorkest op hoog niveau. Amikejo betekent in het Esperanto zoveel als ‘Land van grote Vriendschap’!
Op zondag 30 oktober 2011 om 20.15 uur is Rosanne Philippens de soliste in ‘Souvenir d’un lieu cher’ van Tsjaikovski. Het nieuwe euregionale jeugdorkest maakt dan zijn debuut in het Theater aan het Vrijthof. Zo’n tachtig jonge talenten uit de regio zullen onder leiding van dirigent Jussi Jaatinen het podium betreden. Naast Tsjaikovsky speelt het orkest onder andere Borodins In de steppe van Centraal-Azie en allerlei dansen van Glière.
Waar is VIA2018 mee bezig? Welke projecten zingen er al rond door de stad? Als u het wilt weten, kom dan a.s. zondag 16 oktober om 11.00 uur naar de maandelijkse presentatie door VIA2018 over Maastricht Culturele Hoofdstad 2018 in Centre Ceramique. Hierin zal ook telkens een project van Tout Maastricht gespresenteerd worden. Ditmaal de beurt aan 'Toon je Talent'. Gratis entree.
Artistiek directeur Guido Wevers van VIA2018 schrijft over het Cultuurfrühshoppen:
"Zij die vanochtend vroeg het licht uitdraaiden,
zij zijn er niet bij, deze zondagochtend.
Tenzij met wallen onder de ogen en trek in sterke koffie.
Zij die vanochtend wazig hun eitje tikten,
de geur van warme toast in de kamer, zelf nog in badjas,
zij komen ongeschoren aangeschoven.
Zij die de weelde van de zondagochtendse leegte proefden
zitten op de eerste rij, te popelen.
Hoe ging dat vroeger, vraag ik me af.
Het pak aan en dan als lid van de harmonie mee aanschuiven bij de mis.
Na afloop de tent in. Een 1e pilsje.
Een 2e pilsje.
Na het 3e pilsje was alle sores van de afgelopen week vergeten en de plannen voor een nieuwe week gemaakt. Zoiets .
“Frühschoppen” noemden ze dat, hier in het heuvelland.
Dit najaar vult de zondagochtend zich met espresso macchiato, toast en een goede tekst. Een gesprek met opmerkelijke gasten, een terugblik op de afgelopen week een vooruitblik op wat komen gaat, een paar nieuwtjes en muziek, altijd weer mooie muziek.
Zo dacht ik, zo ik zou ik graag één zondagochtend in de maand willen vullen, dit komende najaar. “Cultuurfrühschoppen” zouden we dat kunnen noemen.
Et voilà! De 2e zondagochtend komt er aan.
Of u het gelooft of niet, maar we werken ons uit de naad om, met de wijsheid die ons gegeven is, met de hulp van velen, het geloof van meerderen en het commentaar van nog veel meer meerderen, begin volgend jaar de argumenten op een rij te hebben waarmee de titel Maastricht Culturele Hoofdstad 2018 moet worden binnengehaald. Een bidbook schrijven, heet dat in het jargon.
Over dat proces doen we verslag tijdens de cultuurfrühschop op zondagochtenden dit najaar.
We zetten de deur open voor de dromen die we met zijn allen hebben over straks als de titel culturele hoofdstad binnen is.
Voorproeven, schetsen en ontwerpen.
In het Centre Ceramique. Om 11.00 uur. Tot kwart voor 1.
Deuren open om twintig voor.
Blazersensemble RAAK uit Maastricht heeft het initiatief genomen een samenspeelweekend hedendaagse muziek voor amateurs te organiseren. Op het gebied van facilitering van 'hedendaagse muziek voor amateurs' kan nog veel winst geboekt worden. Om dit tot stand te brengen is CoMA Maastricht opgericht. CoMA Maastricht staat voor Contemporaine Muziek voor Amateurs en wil geïnteresseerde amateurmusici en alle partijen die een rol (kunnen) spelen bij de muzikale en de beleidsmatige ondersteuning hiervan samen brengen tijdens een weekend in Maastricht.
Inschrijven kan nog steeds: bijv. meedoen aan het All Comers Event, verschillende workshops al dan niet 'op het lijf geschreven' voor jouw ensemble of koor, een debat. Of de verschillende concerten bijwonen en getuige zijn van de definitieve keuze voor de VIA 2018 klank! Voor meer informatie: http://www.comamaastricht.nl/
Na ruim 4 maanden voorbereiden was het half september eindelijk zover: een grootschalig participatieproject voor amateurmusici en -zangers tijdens het gerenomeerde Maastrichtse festival Musica Sacra. Meer dan 100 musici brachten Terry Riley's compositie 'in C' (1964) o.l.v. het Antwerpse productiehuis Champ d'Action tot een climax in Centre Ceramique op 17 september jl.
Enthousiaste musici die nog nooit eerder in deze samenstelling met elkaar musiceerden. Musici die gewoonlijk niet dit soort muziek verkennen...Jong, ouder, in verenigingsverband of individueel: iedereen kon zich inschrijven. Een repetitie in de verlaten fabriekshal van de MOSA bracht de deelnemers al in hogere sferen, de generale repetitie en uitvoering in de stadshal van Centre Ceramique leidde bij tijd en wijlen tot ontroering.
Het was een hele uitdaging om hen bij elkaar te brengen, maar iedereen was even enthousiast over deelname aan het project. Met dank aan RTVMaastricht, die de clicktrack via de radio uitzond, kunnen we er nog eens van nagenieten! Klik op:
En wéér een mijlpaal bereikt! Na inschrijving bij de Kamer van Koophandel, het aanvragen van een BTW nummer en VAR verklaring, het ontwerpen van een logo, een website bouwen, visitekaartjes en postpapier maken is het dan nu eindelijk een openbaar feit: Jesje Verhaegh Projecten & Advies is per 1 augustus 2011 gevestigd. Nu deze basis is gelegd kan het bedrijf dan ook 'de markt op': http://www.jesjeverhaegh.nl/
Via deze blog hoop ik bovendien mijn volgers een beetje up-to-date te houden met de dingen waar ik zoal mee bezig ben en die de moeite waard zijn om met anderen te delen! Zegt het voort...
